สวนผลไม้ฯลุงบุญเลิศ (ป้าแจ๋ว)

สวนผลไม้ฯลุงบุญเลิศ (ป้าแจ๋ว)

เป็นสวนผลไม้ที่พลิกฟื้นมาได้จากวิกฤตน้ำท่วมใหญ่ พ.ศ. 2554 จนปัจจุบันสวนแห่งนี้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรที่สำคัญของชุมชน มีนักท่องเที่ยวแวะเวียนมาไม่ขาดสาย

มีการจัดกิจกรรมให้ความรู้การทำสวนผลไม้แบบเกษตรผสมผสาน ไปพร้อมๆกับให้นักท่องเที่ยวได้ชิมผลไม้สดๆ ตามฤดูกาลจากสวน เช่น กระท้อน ขนุน มะม่วง มะพร้าว ส้มโอ เป็นต้น ทั้งยังมีกิจกรรมนั่งรถอีแต๋นชมสวนที่สามารถสร้างประสบการณ์ที่สนุกสนานและความประทับใจแก่นักท่องเที่ยว มีการสาธิตการทำอาหารพื้นบ้านที่หาทานได้ยาก เช่น ขาหมูต้มยำใบมะดัน ที่เคยได้รับเกียรติไปสาธิตการทำในรายการครัวคุณต๋อย (ออกอากาศเมื่อวันที่ 18 พ.ค. 2561) และขายผลิตภัณฑ์ของฝากต่างๆ ซึ่งมีการคิดและพัฒนาอย่างต่อเนื่อง เช่น กล้วยหอมทอด 7 รส ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์แปรรูปจากกล้วยหอมที่ขายดีของกลุ่มแม่บ้านวิสาหกิจชุมชน และเมี่ยงคำดอกบัวหลวงที่ใช้บัวจากนาบัวปลูกแบบอินทรีย์ปลอดสารพิษ

ประวัติ

สวนผลไม้อินทรีย์ของลุงบุญเลิศ เศรษฐอำนวย มีพื้นที่ 36 ไร่ ตั้งอยู่ที่ หมู่ 1 ต.ศาลายา อ.พุทธมณฑล ที่ดินด้านหน้าทำสวน ที่ดินด้านหลังทำนาข้าว เดิมสวนคุณลุงบุญเลิศมีรายได้หลักจากการค้าขายผลไม้ เช่น มะม่วง ขนุน มะปรางค์ กระท้อน มะนาว และส้มโอคุณภาพส่งออกต่างประเทศ5 สายพันธุ์ ได้แก่ ส้มโอขาวทองดี ขาวน้ำผึ้ง ขาวหอม ขาวแป้น ขาวพวง แต่หลังเหตุการณ์น้ำท่วมพ.ศ. 2554 พืชผลการเกษตรริมคลองมหาสวัสดิ์เสียหายย่อยยับ ส้มโอไม้ผลสร้างชื่อของคุณลุงบุญเลิศเสียหายรากเน่าตายจนหมด ปัจจุบันนี้สามารถฟื้นฟูพื้นที่และปลูกส้มโอได้เพียง 2 สายพันธุ์ ได้แก่ ขาวน้ำผึ่ง ทองดี

ในปีพ.ศ. 2543 การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) และกรมส่งเสริมการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เข้ามาให้ความรู้เพื่อพัฒนาพื้นที่ริมคลองมหาสวัสดิ์ให้เป็นแหล่งท่อเที่ยวการเกษตร จัดทำเส้นทางท่องเที่ยวล่องเรือชมสวนคลองมหาสวัสดิ์ และสวนคุณลุงบุญเลิศถือเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรคลองมหาสวัสดิ์จากทั้งหมด 4 จุด ต่อมาคุณแจ๋ว หรือคุณจงดี เศรษฐอำนวยลูกสาวของคุณบุญเลิศ และสมาชิกแม่บ้านเกษตรกร ได้รวมกลุ่มกันเรียกชื่อว่า “กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรชุมชนวัดสุวรรณ” เพื่อใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์และสร้างรายได้เสริมจากการแปรรูปผลไม้ที่ออกตามช่วงฤดูกาลทีละมากๆแล้วทำให้ราคาถูกให้มีมูลค่าเพิ่มขึ้น

ทั้งนี้สถานที่ทำการของกลุ่มแม่บ้านตั้งอยู่บริเวณสวนคุณลุงบุญเลิศ ปลายปี 2549 กลุ่มแม่บ้านได้คิดริเริ่มแปรรูปกล้วยหอมทองให้เป็นกล้วยหอมอบกรอบ โดยมีการริเริ่มใช้เครื่องอบไล่น้ำมันจากการทอด และทำสำรวจตลาดนำข้อมูลมาพัฒนาคิดค้นรสชาติใหม่ได้ถึง 10 รสที่แตกต่างจนขายดีติดตลาด แม้การแปรรูปจากกล้วยหอมจะมีต้นทุนสูงแต่ก็จำหน่ายในราคาที่ไม่แพงกลายเป็นสิ้นค้าที่สร้างชื่อแก่ชุมชนในเวลาต่อมา

ปัจจุบันกลุ่มแม่บ้านก็ไม่หยุดพัฒนาผลิตภัณฑ์ หรือริเริ่มแปรรูปผลไม้และอาหารชนิดอื่นๆด้วย เช่น กะปิ น้ำปลา น้ำลูกยอ จนเป็นสินค้า OTOP ระดับ 5 ดาว

สวนคุณลุงบุญเลิศ และกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรชุมชนวัดสุวรรณเป็นศูนย์ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มีเกษตรกร ชาวบ้านต่างพื้นที่ นักเรียน นักศึกษาและพนักงานเอกชนได้เข้ามา ศึกษาการทำเกษตร เรียนการทำผลไม้แปรรูปและอาหารพื้นบ้านต่างๆ เช่น การขยายกิ่งไม้ผล การทำกล้วยกวน การทำข้าวห่อใบบัว การทำเมี่ยวดอกบัว กิจกรรมทุกกิจกรรมนำภูมิปัญญาท้องถิ่นมาต่อยอดถ่ายทอดขับเคลื่อนการพัฒนา ทำให้สมาชิกกลุ่มทุกคนมีรายได้เพิ่มขึ้น รายได้จากการจัดการท่องเที่ยวนี้เมื่อหักค่าใช้จ่ายแล้ว บางส่วนก็นำไปเป็นทุนการศึกษานัดเรียน ถวายวัด รวมทั้งให้โรงพยาบาลภายในชุมชนอีกด้วย เพราะคุณภาพชีวิตดีขึ้นนำไปสู่ชุมชนเข้มแข็ง

กิจกรรมต่างๆที่เกิดขึ้นภายในสวนคุณลุงบุญเลิศนี้จึงเป็นการสร้างจิตสำนึกรักบ้านเกิดอย่างแท้จริงและลูกๆคุณลุงบุญเลิศได้ช่วยกันดูแลสวน โดยมีสาวคนโตคือคุณอุบล สวัสดิ์จุ้นดูแลกิจการสวน คุณสมบูรณ์ผู้เป็นสามีเป็นผู้จัดการสวนและตอนรับนักท่องเที่ยวขับรถอีแต๊กพาเที่ยวซึ่งเป็นกิจกรรมขึ้นชื่อของสวน และมีคุณแจ๋ว หรือ คุณจงดี เศรษฐอำนวย น้องสาวคุณอุบล รับหน้าที่เผยแพร่ความรู้ประสานงานสร้างความร่วมมือเพื่อต่อยอดพัฒนางานด้านการเกษตรและการท่องเที่ยว แก่เครือข่าย เช่น เครือข่ายปราชญ์ชาวบ้าน และหน่วยงานต่างๆ

พลิกฟื้นผื่นดินจากวิกฤตน้ำท่วม สู่เกษตรผสมผสาน

ปลายปีพ.ศ. 2554 เกิดเหตุการณ์น้ำท่วมครั้งใหญ่ เรือกสวนไร่นาริมคลองมหาสวัสดิ์กลายเป็นพื้นที่รับน้ำจากลุ่มน้ำพระยา ก่อความเสียหายอย่างมากมายต่อผู้คนริมคลองมหาสวัสดิ์ และกระทบต่อเศรษฐกิจภาคเกษตรอย่างย่อยยับ แม้ครอบครัวคุณลุงและเพื่อนบ้านจะพยายามช่วยกันป้องกันแต่ก็ไม่เป็นผล น้ำท่วมขังสวนคุณลุงบุญเลิศอยู่นานร่วมเดือน นำความสลดใจมาสู่ครอบครัวของคุณลุงบุญเลิศไม่น้อยที่ต้องเห็นกระแสน้ำท่วมไม้ผลที่ปลูกไว้ตายไปต่อหน้าต่อตาเกือบหมด โดยเฉพาะส้มโอขาวน้ำผึ้งที่สร้างชื่อก็รากเน่าเสียหายตายไปทีละต้นจนหมด

ผลกระทบทางเศรษฐกิจและจิตใจของเกษตรกรหลังน้ำท่วม ทำให้เกิดความลังเลที่จะทำอาชีพเดิมต่อ เนื่องจากต้องใช้เวลานานในการกอบกู้เรือกสวนไร่นาที่เสียหายให้กลับมาดังเดิม แต่ถึงอย่างนั้นคุณลุงบุญเลิศก็ไม่ท้อถอย คุณลุงได้ให้กำลังใจลูกๆให้ช่วยกันลงมือปลูกไม้ผลสร้างสวนขึ้นมาใหม่
การฟื้นฟูสวนเช่น ปรับปรุงพื้นที่ยกร่องสวน การซื้อกิ่งพันธุ์ใหม่ และการรวบรวมกิ่งพันธุ์จากสวนเดิม ทั้งหมดนี้มีต้นทุนหลายแสนบาท ในระหว่างนี้จึงต้องปลูกพืชผลที่โตเร็วเช่น กล้วยน้ำว้า กล้วยหอมทอง ฝรั่ง สมุนไพร และอีกหลายอย่างเพื่อจะสร้างรายได้ รวมทั้งปลูกพืชผักสวนครัวปลูกเองกินเองเพื่อลดค่าใช้จ่าย เพราะยังต้องใช้เวลาอีกหลายปีกว่าไม้ผลต่างๆจะมีผลผลิตดีพอให้เก็บสร้างรายได้ เช่น การที่ต้องใช้เวลาถึง 3 ปีหลังน้ำท่วมกว่าจะได้เห็นส้มโอพันธุ์ขาวน้ำผึ้งลูกแรกในสวนคุณลุงอีกครั้ง และต้องดูแลต่อไปอีกระยะกว่าจะสามารถเก็บผลเพื่อสร้างรายได้อีกครั้ง

เพื่อฟื้นฟูเศรษฐกิจในชุมชนหลังน้ำท่วมสมาชิกชุมชนรวมทั้งสวนคุณลุงบุญเลิศได้ฟื้นฟูรักษาวิถีชีวิตริมคลอง เปิดเส้นทางทางน้ำสร้างกิจกรรมเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงเกษตรอีกครั้งในเดือนธันวาคม 2554 มีการพัฒนาผลิตภัณฑ์แปรรูปผลผลิตต่างๆ ประสานงานให้เกิดความร่วมมือกับทั้งทางราชการ นักวิชาการ และสื่อมวลชน จนทำให้ชุมชนเริ่มฟื้นตัวทีละเล็กทีละน้อย และมีนักท่องเที่ยวทั้งไทยเทศให้ความสนใจมาเยี่ยมชมอย่างต่อเนื่อง

เรียกได้ว่าการฟื้นตัวจากน้ำท่วมในครั้งนั้นเป็นไปได้ความร่วมมือและความสามัคคีของคนในชุมชนอย่างแท้จริง

กิจกรรมที่พลาดไม่ได้ในสวนผลไม้อินทรีย์ของลุงบุญเลิศ

1. นั่งรถอีแต๊กชมสวน  ไฮไลท์สวนผลไม้อินทรีย์ของลุงบุญเลิศ คือการนั้งรถอีแต๊กชมสวน โดยมีคุณสมบูรณ์ผู้ที่เป็นทั้งคนนำเที่ยวชมสวนและขับรถอีแต๊ก “พระเอกสิงห์คะนองนา” ด้วยลีลาสุดเก๋าเพื่อสร้างความตื่นเต้นและประทับใจให้นักท่องเที่ยวอย่างมาก
2. ชิมผลไม้ตามฤดูกาล สดจากไร่ ในสวนผลไม้อินทรีย์ของลุงบุญเลิศนอกจากให้ความรู้การทำการเกษตรแบบผสมผสานแล้ว ยังมีผลไม้สดจากสวนตามฤดูกาลให้นักท่องเที่ยวไทยและเทศชิมกันอีกด้วย เช่น ส้มโอ กล้วย ขนุน ฝรั่ง มะม่วง เป็นต้น
3. สาธิตการทำผลไม้แปรรูปหรือทำอาหารต่างๆ เช่น ข้าวห่อใบบัว เมี่ยงดอกบัว การสาธิตการทำผลไม้แปรรูปหรืออาหารต่างๆ นำโดยกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรชุมชนวัดสุวรรณ หากนักท่องเที่ยวต้องการสามารถติดต่อจองเวลาการทำกิจกรรมนี้ล่วงหน้าได้

ข้อมูลติดต่อ

คุณจงดี เศรษฐอำนวย

โทร 089-0571432

ที่อยู่ 97 หมู 1 ศาลายา อ. พุทธมณฑล นครปฐม